Door Loeke de Waal
Filmfestivals zijn een mooi moment om vooruit te kijken. Zo ook op het New York Film Festival dat jaarlijks het Lincoln Center overneemt; het hart van de podiumkunsten van de stad en thuis van Juilliard, waar sterren als Viola Davis, Adam Driver, Christine Baranski en Patti LuPone hun kunsten leerden.
Na het zien van veelbelovende Oscarkanshebbers en lokale helden, ontdekten we drie opvallende filmtrends op het scherm.
- Vorm: POV
Het is niet alsof Point of View shots een nieuwe uitvinding zijn, maar als het in meerdere films opvalt, kun je toch wel van een voorzichtige trend spreken. De openingsfilm van het festival, Nickel Boys, werd zelfs helemaal in POV gedraaid, afgewisseld tussen die van de twee hoofdpersonen Elwood (Ethan Herisse) en Turner (Brandon Wilson). In de documentaire Dahomey, van Mati Diop, over de terugkeer van 26 gestolen koninklijke schatten naar Benin, helpt de POV je bovendien in de complexe gevoelens van één van die schatten te verplaatsen. En dat lijkt precies de reden voor de toenemende POV: empathie. Mogelijk omdat we daar met zijn allen toch maar moeite mee lijken te hebben. De POV dwingt je letterlijk vanuit het perspectief van een ander te kijken, ook van iemand die ver van jezelf staat.
- Distributie: streamers, streamers, streamers
Filmfestivals zijn tegenwoordig dé plek waar grote streamers hun originele filmcatalogus aanvullen met potentiële awardwinnende films. Ze leggen er niet meer exorbitante bedragen voor neer (zoals 30 miljoen voor Malcolm & Marie in 2020), maar kopen strategisch ‘buzzy’ titels aan om mee te pronken. Dit seizoen deed Netflix dat al met Angelina Jolie’s Maria en de gangstermusiclal Emilia Pérez, met onder andere Zoe Saldaña en Selena Gomez. Beide onafhankelijk van de streamer geproduceerd, maar straks toch ook in de thuisbioscoop te bekijken. Half oktober komt Netflix ook al met Woman of the Hour die op TIFF in première ging en daar voor 11 miljoen dollar werd gekocht. Digitale streamers zijn inmiddels ook hun eigen studio’s en hebben op de filmmarkt het meeste geld te besteden.
- Inhoud: fascisme
Fascisme duikt bijna elk jaar weer op in films, maar de aantrekking van het onderwerp blijft de afgelopen tijd toenemen. Uit angst voor herhaling van de geschiedenis proberen makers met fictieve films en documentaires kijkers met de neus op de feiten te drukken. En te laten zien hoe het zover heeft kunnen komen, waarna je de zaal uitloopt met het besef dat het niet zo’n abrupte, direct zichtbare verandering is, maar eentje die langzaamaan een kookpunt bereikt. The Brutalist is het belangrijkste voorbeeld vanaf NYFF, net als Steve McQueen’s Blitz, maar het past natuurlijk ook bij Oscarwinnaar The Zone of Interest (2023) en A24’s Civil War (2024). Allemaal nemen ze je terug naar de jaren voor, tijdens en na de Holocaust of tonen je het moderne populistische fascisme. Met de hoop dat kunst en film nog tijdig verandering teweeg kunnen brengen. Zeker in een belangrijk Amerikaans verkiezingsjaar.
In september was onze redacteur Loeke de Waal in New York aanwezig op het New York Film Festival om verslag te doen, te inspireren én informeren over internationale trends en de positie van de filmindustrie.
